Mình nói gì khi mình nói về nghỉ hè?

Mùa hè, giáo viên và học sinh trên cả nước nô nức bước vào kỳ nghỉ của riêng mình sau những cuộc chiến thi cử dù lớn, dù nhỏ cũng đều vô cùng căng thẳng.

Bạn bè mình làm nghề giáo rất nhiều, cho nên năm nay thay vì cũng có một kỳ nghỉ như các bạn, mình có một trải nghiệm hơi khác, đó là làm việc trong suốt mùa hè và quan sát cách giáo viên ở những vùng miền khác nhau, môi trường khác nhau tận hưởng kỳ nghỉ của mình.

Đứng ở một góc quan sát thế giới luôn là một thú vui giúp mình học được nhiều thứ.

Mỗi người, tuỳ vào nhu cầu của mình, sẽ có cách sử dụng thời gian nghỉ hè khác nhau. Bản thân mình cũng từng có những mùa hè rất rất không giống nhau.

Với người trải qua một năm học mệt mỏi thì hè với họ là dịp nghỉ ngơi, "xả hơi", xả cho hết những buồn phiền, bực bội, hay chỉ đơn giản là những căng thẳng của lao động trí óc trong suốt 10 tháng làm việc. Đôi khi mình có một cảm giác không biết là tốt hay xấu, đó là mình như được cởi bỏ quá nhiều lớp vỏ bọc nặng nề để trở lại là chính con người mình, nhẹ tênh và hồn nhiên, không còn cần đeo mặt nạ để sắm bất cứ vai nào mà người giáo viên phải sắm: gương mẫu, mô phạm, chăm chỉ, kiên quyết, ... Nói nôm na là muốn sống sao thì sống.

Với người trăn trở nhiều về công việc, thì hè với họ là dịp review quý giá về một năm làm việc. Thực tế là mình đã có một mùa hè không những không mập lên mà còn hao mất mấy cân chỉ bởi có quá nhiều điều cần review và chuẩn bị cho năm học mới, đó là mùa hè sau năm đầu đi dạy của mình. Hè năm đó, mình đọc sách, xem phim điện ảnh, đi học hỏi, dự giờ các bạn ngoài Hà Nội, rồi về tới nhà là lục cục ngồi biên soạn, thiết kế đủ thứ cho năm học mới. Mùa hè ấy đã gần như lột xác hình ảnh của mình trong năm học sau đó, nhưng chính sự dồn ép bản thân hơi quá ấy cũng để lại vài hệ luỵ về sau mà mình chưa có dịp chia sẻ ở đây.

Cũng có những mùa hè mình không dồn mình vào thái cực nào, mà để mọi thứ tự nhiên diễn ra. Hè năm ngoái, tinh thần mình xác định là nghỉ ngơi nhưng đó lại là mùa hè mình làm được nhiều thứ. Đáng nhớ nhất là mấy tuần ngồi soạn bài và mấy ngày đi dạy ngoài Hà Nội với chị Ngọc. Năm đó, dù mình có đang chơi, đang soạn bài, đang đi dạy, hay đang gặp bạn cũ, thêu thùa may vá, thì mình vẫn cảm thấy rất nhẹ nhõm và vui vẻ. Đó cũng là thời điểm mà mình đã bước chân ra khỏi môi trường trường học và có quyền tự chủ hơn bao giờ hết, để vô tư đi sắp xếp những việc mà mình muốn làm.

Như một phản đề giúp ta nghĩ ngược lại, chính cái thái độ của chúng ta trong những dịp chính thức được nghỉ sẽ bộc lộ nhiều quan niệm của ta về quãng thời gian làm việc. Vậy thì đẩy khái niệm "nghỉ hè" vào thái cực nào cũng đều không ổn. Hè mà âu lo và làm việc quần quật, thì chẳng phải áp lực của công việc đối với mình đã quá lớn tới nỗi lấn sang cả thời gian nghỉ? Hè mà "bung lụa" quá, chẳng mảy may nghĩ về công việc, chẳng phải là công việc đã chưa cho mình được sống con người mình thật sự là, nhịp sống mình thật sự muốn?

Ngẫm lại những mùa hè trong cuộc đời, mình nhận ra thật nhiều điều quý giá. Một mùa hè vui hay không không nằm ở chỗ mình đang được nghỉ hay đang làm việc. Một mùa hè vui cũng không phải là trạng thái ngất ngây của việc được "rũ bỏ", "giải thoát", sống là chính mình, ... Mình nhận ra, mùa hè đáng mong đợi nhất, ấy là mùa hè mà mình được toàn quyền sử dụng nó theo cách mình muốn, được tự do, được lựa chọn.

Trong mùa hè, dù làm việc hay nghỉ ngơi, thì đó cũng nên là những nhu cầu tự thân, bản thân thấy có ích và sẵn sàng làm. Ý nghĩa của mùa hè không đo được bằng số tiền mình kiếm được, số công việc mình chuẩn bị được cho năm mới, hay thậm chí số địa điểm mình được đi du lịch, số ngày mình được nghỉ, ... Ý nghĩa của mùa hè nằm ở sự tự chủ trong tâm trí, đo bằng số đêm mình ngon giấc, bằng giá trị mình đem tới cho người khác qua công việc mình làm, bằng số người mình giúp đỡ được.

Mình đã sống những mùa hè thật khác nhau. Để giờ đây nhìn lại, có một góc nhìn khác về khái niệm "nghỉ hè", mình mới chợt nhận ra rằng khi bạn có một công việc mà mình luôn được chủ động sắp xếp những điều mình làm và đem lại giá trị thường xuyên cho cuộc sống của chính mình và người khác, thì ngày nào trong năm cũng đều là nghỉ hè.